:: ::

                          Αφιέρωμα στην Εθνομάρτυρα Υπατία, 370-415

 Ο ποιητής Παλλαδάς της αφιέρωσε ένα σύντομο, αλλά χαρακτηριστικό ποίημα:

 «Στην Υπατία, που στην λάμψη σου, στα λόγια σου κλίνω γόνυ και υψώνω το βλέμμα μου προς τον έναστρο ουρανό του πνεύματός σου. Γιατί προς τον ουρανό τοξεύει η πράξη σου, προς τον ουρανό οδηγεί των λόγων σου η ομορφιά, θεϊκή Υπατία Ω συ των πνευματικών επιστημών υπέρλαμπρο αστέρι».

 Η Εθνομάρτυρας και Φιλόσοφος Υπατία ήταν θυγατέρα του μαθηματικού και Φιλοσόφου Θέωνος. Αν και υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες για την ακριβή ημερομηνία γεννήσεώς της, η πιό πιθανή είναι το +370. Σπούδασε μαθηματικά κάτω από την καθοδήγηση του πατρός της. Για να ολοκληρώσει τις σπουδές της έπεισε τον πατέρα της να την στείλει στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε μαθήματα στην σχολή του Πρόκλου και επηρεάστηκε βαθύτατα από τη διδασκαλία του. Παραδίδεται ότι ο Πρόκλος διέκρινε μεταξύ των μαθητών του την Υπατία, όχι μόνο για την διαλεκτική της οξύτητα, αλλά και για την στέρεη μαθηματική της σκέψη. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην σχολή του Ιεροκλέους.

 Η φήμη της ως σπουδαίας Φιλοσόφου διαδόθηκε μεταξύ των νέων συμμαθητών, στους οποίους άρχισε κατ’ ιδίαν να διδάσκει την θεωρία του Πλωτίνου και την μέθοδο του διδασκάλου της Πρόκλου, την οποία είχε βαθύτατα αφομοιώσει. Και στις δύο σχολές έγινε αντικείμενο λατρείας για το εξαίσιο πνευματικό και σωματικό της κάλλος. Το θάρρος, η παρρησία, η διαλεκτική δύναμη και η σπάνια αναλυτική ικανότητα, την καθιέρωσαν στις συνειδήσεις των συγχρόνων της. Μετά τις σπουδές της στις νεοπλατωνικές σχολές του Πρόκλου και του Ιεροκλέους επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, όπου επίσης διέπρεψε ως επικεφαλής φιλοσοφικής και μαθηματικής σχολής, δεδομένου ότι η επίδοσή της στα μαθηματικά και την γεωμετρία υπήρξε κορυφαία. Η φήμη της δρασκέλισε τα τοπικά σύνορα της Αλεξανδρινής σχολής και έφτασε ως την σχολή της Αντιοχείας, την οποία σε μεγάλο βαθμό επηρέασε.

Η Υπατία έγινε επικεφαλής της Πλατωνικής Σχολής της Αλεξανδρείας γύρω στο +400. Δίδασκε μαθηματικά και φιλοσοφία και ειδικώτερα τον Νεοπλατωνισμό. Βάσισε την διδασκαλία της πάνω στον Πλωτίνο και τον Ιάμβλιχο. Περιγράφεται από όλους τους σχολιαστές ως χαρισματική καθηγήτρια. Η Υπατία συμβόλιζε την επιστήμη και την αρετή.

Το +412 ο χριστιανός Κύριλλος έγινε «πατριάρχης» Αλεξανδρείας. Ο ρωμαίος έπαρχος της Αλεξανδρείας Ορέστης παρακολουθούσε τα μαθήματα της Υπατίας και ως εκ τούτου ο Κύριλλος τον θεώρησε εχθρό του. Η Υπατία έγινε το κέντρο προσοχής και θεωρήθηκε ως υπεύθυνη για τα εθνικά φρονήματα του Ορέστου. Μερικά χρόνια αργότερα η Υπατία δολοφονήθηκε από τους μοναχούς που υποστήριζαν τον Κύριλλο. Σύμφωνα με τον Σωκράτη τον σχολαστικό δολοφονήθηκε από τον χριστιανικό όχλο με επικεφαλής τον χριστιανό αναγνώστη Πέτρο. Η δολοφονία της σχεδιάσθηκε από τον Κύριλλο που θεωρούσε απειλή της δικτατορίας του την ευρυμάθειά της. Η δολοφονία της θεωρείται ορόσημο διότι από τότε αρχίζει ο χριστιανικός μεσαίωνας και την απαγόρευση της επιστήμης για 1000 περίπου χρόνια.

Η Υπατία ήταν η τελευταία μεγάλη μαθηματικός και Φιλόσοφος της Αλεξανδρείας. Με το να γράψει ένα υπόμνημα στα Κωνικά του Απολλωνίου του Περγαίου όπου μίλαγε για τις κωνικές τομές από ένα επίπεδο, έκανε την γεωμετρία προσιτή στους φοιτητές της. Δίδασκε Έλληνες και χριστιανούς. Μεταξύ των μαθητών της ήτο και ο χριστιανός Συνέσιος της Κυρήνης. Δίδασκε σύμφωνα με τον Φιλοστόργιο στην Νεοπλατωνική Σχολή της πόλεως από ηλικίας 25-30 ετών. Υπήρξε πνευματική μητέρα αρκετών προσωπικοτήτων της Αλεξανδρείας, λ.χ. Ευοπτίου, Ησυχίου, Ολυμπίου, Ερκουλιανού, Τρωίλου, Ιεροκλέους. Άνθρωποι απ’ όλες τις πόλεις ερχόντουσαν να την ακούσουν και να μάθουν απ’ αυτήν. Ξεπέρασε ακόμη και την φήμη του πατρός της. Οι πηγές αντιφάσκουν στο αν ήτο παντρεμένη ή όχι. Ο Δαμάσκιος λέει ότι σύζυγός της ήταν ένας σημαντικός άντρας, επίσης φιλόσοφος, ο Ισίδωρος.

Η συμβολή της Υπατίας στην ανάπτυξη των μαθηματικών και ειδικότερα της γεωμετρίας υπήρξε αναμφισβήτητη σε βαθμό, που οι σύγχρονοί της, αλλά και οι μεταγενέστεροι συγγραφείς να την ονομάζουν Γεωμετρική. Μεγάλος θαυμασμός διαποτίζει τα κείμενα των συγγραφέων τούτων και για τις επιδόσεις της σε τομείς τεχνικούς ή σχετικούς με ζητήματα μηχανικά. Εφηύρε διάφορα επιστημονικά όργανα: όργανο για απόσταξη του ύδατος, όργανο για την μέτρηση του ειδικού βάρους του ύδατος, έναν αστρολάβο.

Η Υπατία συνέγραψε πολλά έργα, από τα οποία φαίνεται η ευρυμάθειά της. Οι τίτλοι των κυριοτέρων έργων της είναι: «Υπόμνημα εις Διόφαντον», ο οποίος υπήρξε περίφημος προγενέστερός της μαθηματικός. «Υπόμνημα στα Κωνικά» του Απολλωνίου του Περγαίου, που ήταν επίσης διαπρεπής μαθηματικός. «Αστρονομικός Κανών». Γνωστά, επίσης είναι τα «Σχόλια» στο αστρονομικό σύστημα του Πτολεμαίου.

Όμως τα συγγράμματα της Υπατίας τα έκαψαν οι χριστιανοί μαζί με το σώμα της. Κάποιοι ερευνητές τα αναζητούν στα συγγράμματα τα παραδοθέντα υπό το όνομα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου. Και συγκεκριμένα: Θεία ονόματα (Περί των Θείων ονομάτων). Περί της ουρανίας ιεραρχίας. Περί της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Περί της μυστικής θεολογίας. Δέκα επιστολαί.

Η Εθνομάρτυρας Υπατία συνήθιζε να φορά τον φιλοσοφικό τήβεννο και να περπατά μέσα στην πόλη και να ερμηνεύει τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη ή οποιονδήποτε άλλο φιλόσοφο σε αυτούς που ήθελαν να την ακούσουν. Ήταν δίκαιη και ενάρετη. Όλη η πόλη την αγαπούσε, αλλά οι χριστιανοί ηγέτες την φθονούσαν. Γιατί αν και η Φιλοσοφία είχε εξοστρακιστεί, το όνομά της έδειχνε μεγαλοπρεπές και εξασκούσε επιρροή στην διανόηση της πόλεως.

Κάποτε ο Κύριλλος, επίσκοπος των χριστιανών, περνούσε δίπλα από το σπίτι της Υπατίας και είδε ένα μεγάλο πλήθος μπροστά στην θύρα της. Κάποιοι ερχόντουσαν, άλλοι έφευγαν και άλλοι στεκόντουσαν τριγύρω. Όταν ο Κύριλλος ρώτησε γιατί υπήρχε το πλήθος εκεί και τί ήταν όλη αυτή η φασαρία, του είπαν ότι ήταν το σπίτι της Υπατίας της Φιλοσόφου και επρόκειτο να τους μιλήσει. Όταν ο Κύριλλος το άκουσε αυτό γέμισε με τόσο φθόνο ώστε αμέσως άρχισε να συνωμοτεί για την δολοφονία της.

Ο Ιωάννης ο Νικίου, χριστιανός χρονογράφος, συκοφαντεί την Υπατία γράφοντας ότι ασκούσε την μαγεία και εξαπατούσε πολύ κόσμο με σατανικές τελετουργίες. Και ότι ο κυβερνήτης Ορέστης την τιμούσε διότι τάχα τον είχε εξαπατήσει και αυτόν με τα μαγικά της. Και γι' αυτό ο κυβερνήτης σταμάτησε να έρχεται στην χριστιανική  εκκλησία όπως ήταν το έθιμο. Και όχι μόνον αυτό, αλλά έστειλε πολλούς χριστιανούς στην Υπατία, ενώ αυτός δεχόταν απίστους στην οικία του. Με αυτά τα ψεύδη ο Ιωάννης ο Νικίου υποδαύλιζε το μίσος κατά της Υπατίας.

Μετά από κάποιες διώξεις κατά ιουδαίων στην Αλεξάνδρεια από τον Κύριλλο άρχισαν, σύμφωνα με τον Ιωάννη τον Νικίου, να ψάχνουν για την δαιμονισμένη γυναίκα(Υπατία) που δήθεν ήταν υπεύθυνη για τα επεισόδια. Και αφού την συνέλαβαν, συνεχίζει ο Ιωάννης, της έσχισαν τα ρούχα και την έσυραν στους δρόμους μέχρι που πέθανε. Και μετά πήγαν το πτώμα της στην θέση Κυναρίων και το έκαψαν. Και ο χριστιανικός λαός περικύκλωσε τον Κύριλλο και τον ονόμασε νέο Θεόφιλο, διότι είχε καταστρέψει τα τελευταία απομεινάρια της «ειδωλολατρίας» στην πόλη.

Με την ευφράδεια και την ευρυμάθειά της η Υπατία θεωρήθηκε από τον χριστιανισμό ως απειλή για αυτόν. Μετά την δολοφονία της, πολλοί φιλόσοφοι, και διανοητές εγκατέλειψαν την Αλεξάνδρεια και από τότε η πόλη έχασε τα πρωτεία ως κέντρου γνώσεων.

Όταν ο χριστιανισμός πήρε την εξουσία στην Αλεξάνδρεια, από την αρχή έβαλε ως στόχο να καταστρέψει δύο από τα σημαντικώτερα μνημεία του αντιπάλου. Την Βιβλιοθήκη και τον Ναό του Σεραπείου. Ο Θεόφιλος τα κατέστρεψε και τα δύο. Τον Θεόφιλο διαδέχθηκε ο ανιψιός του Κύριλλος ο οποίος μισούσε οτιδήποτε Ελληνικό. Τον Ελληνικό τρόπο σκέψεως, τα Ελληνικά βιβλία, τον Ελληνικό πολιτισμό, τα Ελληνικά Ήθη και Έθιμα. Και αφού ο θείος του κατέστρεψε την Βιβλιοθήκη και το Σεράπειο, αυτός ανέλαβε να εξοντώσει τους φιλοσόφους, ερευνητές, και ποιητές που ήσαν φορείς του Ελληνικού Πολιτισμού. Η Υπατία ήταν η πιο αντιπροσωπευτική εκπρόσωπος του Ελληνικού Πολιτισμού εκείνο τον καιρό στην Αλεξάνδρεια.

Ο Κύριλλος έπεισε τους χριστιανούς ότι η Υπατία έδωσε στην Ελληνική Θρησκεία ένα επικίνδυνο γόητρο, και αυτό εμπόδιζε την πρόοδο της νέας πίστεως. Όταν η Υπατία εμφανιζόταν στους δρόμους με το άρμα της οι άνθρωποι πετούσαν λουλούδια επάνω της, και έλεγαν ζήτω η κόρη του Θέωνος. Οι ποιητές την έλεγαν Παρθένα του Ουρανού. Κρίνοντας από τα χρονικά της εποχής φαίνεται ότι η ομορφιά της, που θα έκανε ακόμα και την Κλεοπάτρα να ζηλέψει, ήταν τόσο μεγάλη όση ήτο και η μετριοφροσύνη της. Η ομορφιά της εξέπληττε τους οφθαλμούς, ενώ τα λόγια της αιχμαλώτιζαν τα αυτιά. Από τα μεγαλύτερα γεγονότα της πόλεως ήταν να παρευρεθεί κάποιος στην αίθουσα όταν η Υπατία ερμήνευε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη.

Όμως για τον Κύριλλο οι γνώσεις της ήταν τίποτε, σκουπίδια. Η αρετή της δείγμα του σατανά, η ομορφιά της καταστροφή για τους ανθρώπους. Την μισούσε διότι ήταν ελεύθερη και μπορούσε να σκέφτεται για τον εαυτό της. Κάτι που απαγορεύεται αυστηρά στον χριστιανισμό. Θεώρησε ότι ανταγωνιζόταν τον χριστιανισμό, και ότι έπαιρνε τους ανθρώπους μακριά από τον Τζεσουά που δήθεν ανήκαν σε αυτόν. Με την Υπατία νεκρή, σκέφτηκε, ο λαός θα ερχόταν στον Τζεσουά, και θα του έδινε την αγάπη και την λατρεία που έδιναν τώρα σε αυτήν. Έκλεβε τον «θεό» από τα δικαιώματά του και έπρεπε να πεθάνει. Με την Υπατία νεκρή θα μπορούσε να τα βάλει με τον κυβερνήτη Ορέστη, και να τον κάνει χριστιανό.

Αν ζούσαμε σε εκείνες τις ημέρες θα γινόμασταν μάρτυρες της τελευταίας ημέρας της κορυφαίας Ελληνίδας Φιλοσόφου. Θα βλέπαμε την Υπατία πάνω στο άρμα της να προσέρχεται στην Ακαδημία, όπου θα έκανε την διάλεξή της. Ακολουθείται από πολλούς θαυμαστές και μαθητές, και πλήθος κόσμου περιμένει να την ακούσει. Κατεβαίνει από το άρμα της, ανεβαίνει τα σκαλοπάτια, και περνά την είσοδο της Ακαδημίας όπου δεξιά και αριστερά βρίσκονται δύο σιωπηρές Σφίγγες. Η αίθουσα φωτίζεται από δαυλούς και ευωδιάζει από αρωματικό λάδι. Η αίθουσα κοσμείται με αγάλματα του Διός και των Πατρώων Θεών. Υπάρχουν ζωγραφιές στους τοίχους με θέμα την Αιγυπτιακή Μυθολογία.

Όρθια στέκεται η νεαρή Φιλόσοφος ντυμένη στα λευκά. Ψίθυροι ακούγονται αλλά σε λίγο απόλυτη σιγή. Αρχίζει να μιλά στα Ελληνικά, την γλώσσα της σκέψεως και της ομορφιάς. Δυστυχώς αυτή είναι η τελευταία της διάλεξη στην Ακαδημία. Αύριο η αίθουσα θα γίνει τάφος. Αύριο η Θεά Αθηνά θα χάσει το πνευματικό της τέκνο. Όταν την αποχαιρέτησαν οι ακροατές της δεν φανταζόντουσαν τί θα επακολουθούσε, ότι σε λίγη ώρα θα γινόντουσαν ορφανοί. Θα έχαναν την πνευματική τους μητέρα.

Το επόμενο πρωί όταν η Υπατία εμφανίσθηκε για να πάρει το άρμα της μπροστά στην οικία της, ξαφνικά πεντακόσιοι στρατοκαλόγεροι από την αιγυπτιακή έρημο, την κατέβασαν από το άρμα της και τραβώντας την από τα μαλλιά, την πήγαν μέσα στην εκκλησία του αγίου μιχαήλ. Αυτά τα ανθρωποειδή, με επικεφαλής κάποιον χριστιανό αναγνώστη ονόματι Πέτρο ο οποίος ήτο το δεξί χέρι του Κυρίλλου, την έγδυσαν και άρχισαν να την γδέρνουν ζωντανή με κοφτερά κεραμίδια. Το πάτωμα πλημμύρισε με το τίμιο αίμα της. Το αίμα πιτσίλισε στους τοίχους, εξαιτίας της βίας με την οποία τα χριστιανικά κτήνη την βασάνιζαν. Μετά άρχιζαν να κομματιάζουν το κορμί της.

Ποτέ η ανθρωπότης δεν είδε τέτοια κτηνωδία παρά μόνον από χριστιανικά κτήνη. Αν υπήρχαν χίλιες κολάσεις δεν θα μπορούσαν να συναγωνιστούν τον χριστιανισμό. Δεν υπάρχει χειρότερη κόλαση από τον χριστιανισμό.

Ήταν ο Κλασσικός Πολιτισμός που δολοφονήθηκε στο πρόσωπο της Υπατίας και όχι μόνο μία Φιλόσοφος. Η Υπατία ενσάρκωνε το περήφανο πνεύμα, την ομορφιά, την Ελλάδα και τον Ελληνισμό. Μαζί της δέχθηκε φοβερό κτύπημα ολόκληρη η ανθρωπότητα. Δολοφονήθηκε όλος ο πνευματικός κόσμος. Δεν ήταν απλά ο θάνατος μίας γυναίκας. Είναι παγκόσμιο σύμβολο η Υπατία. Δολοφόνησαν το σύμβολο της Ομορφιάς και της Σοφίας. Γι’ αυτό θα τιμωρηθούν όσοι θεωρούν «αγίους» τους δολοφόνους της. Κάθε φορά που εορτάζουν την μνήμη των καθαρμάτων που την δολοφόνησαν, είναι σαν να δολοφονούν την Ελλάδα και την Υπατία ξανά και ξανά.

Ύστερα επακολούθησαν δέκα αιώνες πνευματικού σκότους. Κατά την διάρκεια της πνευματικής κυριαρχίας των απογόνων του Κυρίλλου η νύκτα έπεσε πάνω στην ανθρωπότητα, και η σκλαβιά πάνω σε κάθε πνεύμα  Η Υπατία δολοφονήθηκε διότι μόνον οι πτωχοί τω πνεύματι-πνευματικοί νάνοι- είναι οι εκλεκτοί του παραδείσου των ναζωραίων. Εκεί δεν έχουν θέση οι γίγαντες της διανοήσεως, μόνον τα κατακάθια της κοινωνίας.

Θα τελειώσουμε το αφιέρωμά μας με το απόσπασμα από τον χριστιανό Σωκράτη τον σχολαστικό που περιγράφει με κυνικό τρόπο την φρικιαστική δολοφονία από τα χριστιανικά κτήνη που την έσυραν μέσα σε μία χριστιανική εκκλησία. Το απόσπασμα είναι από την εκκλησιαστική του ιστορία, Βιβλίο έβδομο, κεφάλαιο 15^ο :

...«Αποδύσαντές τε την εσθήτα οστράκοις ανείλον και μεληδόν διασπάσαντες επί τον Κυναριώνα τα μέλη συνάραντες πυρί κατηνάλωσαν». Δηλαδή την έγδυσαν και με κοφτερά κεραμίδια την έγδαραν και την έκοψαν κομμάτια τα οποία περιέφεραν στην πόλη και αφού έφτασαν στον Κυναριώνα άναψαν φωτιά και τα έκαψαν.

Αφού έκαψαν τα κομμάτια της, έκαψαν μαζί και τα συγγράμματά της κατά πάγια τακτική των χριστιανικών κτηνών, ουρλιάζοντας «στην πυρά μαζί με την μάγισσα». Τιμή και Μνήμη στην Εθνομάρτυρα Υπατία. Μίσος για τα χριστιανικά κτήνη που την δολοφόνησαν. Ας υμνούν οι σημερινοί ρασοφόροι τους «αγίους» δολοφόνους της. Εμείς υμνούμε την Εθνομάρτυρα.

Η αίρεση των ναζωραίων συνεχίζει ακόμα και σήμερα να προκαλεί το Έθνος και τον Ελληνισμό τιμώντας ως «αγίους» τα καθάρματα Θεόφιλο και τον ανιψιό του Κύριλλο, τους δολοφόνους της Υπατίας. Η καταστροφή τους έρχεται γρήγορα, θα λάβουν τον μισθό τους για τα εγκλήματά τους.

Βιβλιογραφία: Φιλοστόργιος, εκκλησιαστική ιστορία. Μαλάλας, χρονογραφία. Θεοφάνης, χρονογραφία. Σωκράτης ο Σχολαστικός, εκκλησιαστική ιστορία. Παλλαδάς, Ύμνος εις την Υπατίαν, Anthologia Graeca. Δίων Χρυσόστομος, Συνέσιος εκ Κυρήνης. Ιωάννης ο Νικίου, χρονογραφία. Λεξικό Σούδα. Συνεσίου του εκ Κυρήνης επιστολαί. Κώδικες: α) Κώδικες: P codex Parisinus 1538, 10ου αιώνα, β) Κώδικες: S codex Vaticanus 866, γ) Κώδικες: R codex Parisinus 1539, 11ου αιώνα.

Κτησίοχος